پاسداشت 16 آذر در دانشگاه تهران - پنجشنبه 16 آذر 1385 [2006.12.07]
دانا شهسواريdana.shahsavari@gmail.com
در همه سو حضور نيرو هاي انتظامي و لباس شخصي و بسيجي به چشم مي خورد. نيروهاي امنيتي دور تا دور دانشگاه را محاصره كرده بودند. هر حرکتي را زير نظر داشتند. حتي به عابران هم که مشکوک مي شدند، آنان را متوقف مي کردند و علت حضورشان را مي پرسيدند. برخي كه از ديد آنان، پاسخ قانع كننده اي نداشتند به سرعت دستگير مي شدند. اين حضور نظامي، به علت تجمع دانشجويان دانشگاههاي تهران در دانشكده فني دانشگاه تهران، در پاسداشت روز دانشجو بود.
حضور نيروهاي امنيتي تقريبا از ساعت 11 و نيم پر رنگ تر شد، در همه جا بودند، گرداگرد دانشگاه، در خيابانهاي انقلاب، قدس، پورسينا وخيابان 16 آذر. متر به متر يک مامور و همه براي ايجاد حلقه محاصره دانشگاه. تعدادشان به جلوي سر در اصلي دانشگاه که مي رسيد ديگر حضوري تمام نظامي بود. تقريبا جلوي هر كدام از در ها حدود دويست مامور مجهز به باتوم، دستبند، كلاه كاسكت، و چند تني هم اسلحه mp5 حضور داشتند تا مبادا دانشجويان به صورت سازماندهي شده از دانشگاه بيرون بيايند. با اين حال هجوم دانشجويان به در 16 آذر موجب شكستن در شد؛ ولي ماموران نيروي انتظامي بلافاصله با دستگاه جوشي كه از قبل آماده داشتند، دست به کار شدند و در جلوي چشم دانشجويان خشمگين دوباره جوش داده شد.
در جنوب و غرب دانشگاه، يعني در خيابان انقلاب و 16 آذر نيز ماموران زيادي كه بيشترشان افسر بودند، مردم را متفرق مي کردند و اجازه ايستادن نمي دادند. حتي به چند كتابفروشي نيز تذكر داده شد که افرادي را كه جلوي ويترين جمع مي شدند، متفرق کنند.
شهر در دست موتورسواران
در ضلع جنوبي خيابان انقلاب، مقابل در اصلي دانشگاه تهران صف طويلي از اتومبيل هاي شخصي ايستاده بودند كه در هر كدام افرادي با بي سيم نشسته بودند و مدام گزارش مي كردند. همه آنان لباس شخصي بودند.موتور سواران متعددي نيز در جاي جاي اطراف دانشگاه بخصوص در خيابان انقلاب و 16 آذر با موتور هاي" تريل"، "پولسار"، "bmw" و موتور هاي هوندا و سوزوكي چهار سيلندر درحال گردش به دور دانشگاه بودند. راكبان موتور هاي چهار سيلندر افرادي كاملا پوشيده با لباسهاي تمام چرم و كلاه كاسكت مخصوص بودند و دردست راكب پشتي نيز بي سيمي وجود داشت.آنها به هيچ كسي، حتي مامورين و لباس شخصي ها توجهي نمي كردند، راه خودشان را مي رفتند و هرگز نمي ايستادند.
همچنين در كوچه هاي خيابانهاي اطراف دانشگاه از جمله كوچه بهنام، راهنما، فخر رازي، 12 فروردين، دانشگاه ژاندارمري و... نيروهاي زيادي بصورت صف و پشت سر هم به حالت آماده باش حضور داشتند تا در صورت لزوم وارد عمل شوند، تعداد آنها را نمي شد تخمين زد، شايد در هر كوچه بالغ بر 300 نفر.
در اين كوچه ها همچنين تعداد زيادي اتوبوس، ميني بوس، خودروي ون، تويوتا هاي نيروي انتظامي و لندكروزر هاي وزارت اطلاعات به چشم مي خورد. تعداد اين اتومبيل ها هم بسيار زياد بود بطوريكه بازشناسي برخي از آنان از اتومبيل هاي شخصي مشكل بود.
ماموران در پاره اي اوقات با مردم درگير مي شدند. در همه موارد هم رفتارشان خشن و همراه با توهين و بر زبان راندن کلمات رکيک بود. مثلا وقتي يكي از ماموران جواني را دستگير كرد، سرهنگي كه آنجا بود بلند گفت: "ببر به ماشين اطلاعات تحويل بده اين بي پدر مادر را".
به خودتان رحم كنيد
اما در همين حين بودند برخي ديگر از مامورين که آهسته، و به گونه اي كه مامورين ديگر متوجه نشوند به رهگذراني كه مي ايستادند مي گفتند: "برويد، زود تر برويد، به جواني خودتان رحم كنيد، اينها امروز دستور دارند هر كاري كنند تا جو متشنج نشود، شما را به خدا قسم برويد".
در همين حال دوربين به دست هاي زيادي بدون هيچ نگراني و محدوديت مشغول فيلمبرداري از دانشجويان و همچنين از مردمي كه لحظه اي مي ايستادند بودند. از جمله دوربين صدا و سيما و شبكه سحر و البته دوربين هايي بي نام.
آنها بر تمام در هاي دانشگاه قفل و زنجير ده بودند و اجازه ورود و حتي خروج هم نمي دادند. به بسياري از مراجعين مي گفتند دانشگاه تا شنبه تعطيل است! حتي به برخي كه براي پيگيري امور دانشجويي خود از شيراز وكردستان آمده بودند، نيز همين جواب را مي دادند: دانشگاه تا شنبه تعطيل است. البته بسياري از كلاسها نيز به دستور مديريت دانشگاه تعطيل شده و ليست دانشجويان را به انتظامات داده بودند تا آنان را به دانشگاه راه ندهند.
در مقابل، براي آنکه مردم نبينند در داخل دانشگاه چه مي گذرد، 11 اتوبوس شركت واحد را پشت سر هم در مقابل در اصلي قرار داده بودند. صفي از مانع آهني در برابر نگاه کنجکاو و نگران مردم. مردمي که دانشجويان در پشت درهاي قفل زده اصلي دانشگاه، پلاکاردهاي خود را به سوي آنان بالا گرفته بودند تا ببينند و بدانند که فرزندشان چه مي گويند.
مردم نمي ديدند، اما مي شنيدند که دانشجويان فرياد مي زنند: "مي كشم، مي كشم، آنكه برادرم كشت"، "دانشجو، دانشجو، اتحاد اتحاد"، "پينوشه، پينوشه ايران شيلي نمي شه"، "رئيس انتصابي نمي خواهيم" و... در اينجا لباس شخصي ها و مامورين نيروي انتظامي كه روي لباس برخي از آنها نوشته بود "پليس كوهستان" کوشيدند مردم را متفرق کنند. از اين رو چند مورد درگيري رخ داد كه طي آن تعدادي كه اغلب جوان بودند دستگير شدند.
يكي از ماموران زير لبي به عابري که به اصرار مي خواست بداند بر سر دستگير شدگان چه مي آيد، گفت: "آنها به پليس امنيت تهران تحويل مي شوند و پليس امنيت هم آنان را به عشرت آباد منتقل مي كند." بعد با لحن اندوهگيني افزود: " بقيه اش ديگر با آنان است، ما فقط وظيفه داريم كنترل كنيم".
وي اغلب نيروهاي انتظامي حاضر را از نيروهاي "پليس امنيت" خواند و پچ پچ کرد: "از ما نيستند اينها."در خيابانهاي اطراف چند روحاني نيز با محافظ حضور داشتند. روحانيوني که با يک دست عمامه هايشان را گرفته بودند و با دست ديگر بي سيم .
يك ساعت پس از آغاز مراسم حضور نيروهاي بسيج با لباس بسيجي و نيز بي سيم، حضور غالب بود.
دانشگاه زنده است
اما در داخل؛ دانشجويان قصد گراميداشت روز 16 آذر را داشتند.
اين مراسم كه با اعلام قبلي و فراخوان دفتر تحكيم وحدت و تشكل هاي دموكراسي خواه دانشجويي و تحت عنوان "دانشگاه زنده است" آغاز شد در پي آن بود تا با گراميداشت روز دانشجو و روز آسماني شدن "سه آذر اهورايي" انتقادات خود به نوع مديريت دانشگاهها در دو سال گذشته را هم بيان كند.
تجمع اين دانشجويان كه تعداد آنان بين 700 تا 2هزارنفر تخمين زده شد، طبق اعلام قبلي در حدود ساعت 12 و 20 دقيقه در مقابل دانشكده فني دانشگاه تهران آغاز شد.
دانشجويان با خود پلاكاردهاي متعددي حمل مي كردند كه بر روي آنها جملاتي ازقبيل "در راه آزادي جز زنجيرهامان چيزي براي از دست دادن نداريم"، "اسانلو، زرافشان آزاد بايد گردند"، "كردستان، گورستان فاشيسم"، "از آسمان دانشگاه گر تير فتنه بارد، جنبش ادامه دارد"، "گزينش دانشجو ملغي بايد گردد"، "بر سينه دانشجو، ستاره افتخار است"، "بر پا خيز از جا كن بناي كاخ دشمن"، "مرگ بر استبداد"، "دانشجو مي‌ميرد ذلت نمي‌پذيرد" و... ديده مي شد.
در ابتداي اين تجمع دانشجويي، آرمين سلماسي از فعالان دانشگاه اميركبير ضمن سخناني گفت: "ما در سالروز 16 آذر به دعوت دفتر تحكيم وحدت گردهم آمده‌ايم تا صداي ظلم‌ستيزي ملت را به گوش جهانيان برسانيم".
در ادامه علي نيكونسبتي، عضو شوراي مركزي دفتر تحكيم وحدت طي سخناني اظهار داشت: "خوشحاليم از اينكه گروه‌هاي مختلفي از دانشجويان گردهم آمده‌اند تا فرياد اعتراض سر دهند.ما در اينجا اعلام مي کنيم که به علت محدوديت فعالان دانشجويي و تشكل‌هاي دانشجويي در دانشگاه خواستار بركناري وزير علوم و پاسخ‌گويي رييس دولت هستيم".
نيکونسبتي ادامه داد: "ما بارها خواستار مجوز براي اين برنامه بوديم، و اعلام کرديم به هر نحو ممکن برنامه را برگزار خواهيم کرد و عليرغم تمام کارشکني ها اين برنامه را امروز برگزار کرديم".
نيکونسبتي در ادامه با بيان اينکه استبداد سياسي بايد از بين برود گفت: "وزير علوم از وابستگان باهنر، نماينده مجلس، است و به خاطر اين وابستگي به اين سمت منصوب شده و همين مسئله باعث مي شود کسي به او اعتراضي نکند".
علي نيکونسبتي، سپس گفت: "از آقاي خامنه اي مي پرسم بر اساس کدام قانون يک دانشجو در زندان مي ميرد؟"
در ادامه برنامه سهراب کريمي، بيانيه فعالين کرد را قرائت کرد. و پس از آن يکي از فعالين دانشجويي دانشگاه تهران به قرائت بيانيه جمعي از فعالين دانشجويي چپ پرداخت.
در ادامه اين مراسم وحيد عابديني، از اعضاي انجمن اسلامي دانشگاه تهران، به سخنراني پرداخت. عابديني در سخنان خود گفت: "خواسته ما اين است که رئيس دانشکده و دانشگاهمان انتخابي باشد، خواسته ما اين است که کميته انضباطي با فعالين دانشجويي برخورد نکند، خواسته ما اين است که نشريات دانشجويي آزاد باشند، ما خواستار حق تدريس و تحصيل آزادانه ايم".
"عابديني در پايان خواستار حاکم شدن دموکراسي و آزادي در دانشگاه شد".
در ادامه علي عزيزي، نايب دبير انجمن اسلامي پلي تکنيک، ضمن سخناني گفت: "دانشجويان سه ستاره، دوستان ما بودند که به خاطر دفاع از حقوق ما اکنون در ميان ما نيستند و اين بزرگترين ننگ براي دولت احمدي نژاد است".
عزيزي در ادامه با اشاره به اينکه تخريب ساختمان هاي انجمن هاي اسلامي دانشجويان تخريب پايگاه هاي انتقاد به دولت و حاکميت است، افزود: "انجمن هاي اسلامي فراگيرترين تشکل هاي دانشجويي در سراسر کشور هستند و ننگ برخورد با اين تشکل ها بر دامن وزير علوم هست و به راحتي پاک نمي شود".
عزيزي در ادامه انتصاب روساي دانشگاه ها را "تحميل و توهين" به دانشگاه دانست و گفت: "هر گونه تحميل بر فضاي آزاد دانشگاه محکوم به شکست است".
عزيزي در ادامه با بيان اينکه احمدي نژاد از دانشجويان بسيجي خواسته تا فرياد بزنند تا او بتواند راحت تر دانشگاه ها را قلع و قمع کند، گفت: "اين بار ما بر آن ها فرياد مي زنيم".
سخنران بعدي اين تجمع مهندس سياسي راد، از پيشکسوتان انجمن اسلامي پلي تکنيک، بود. سياسي راد در سخنان خود گفت: "ما امروز اينجا جمع شده ايم تا از حقوق همه قشرها بر مبناي اعلاميه جهاني حقوق بشر و حقوق شهروندي دفاع کنيم. ما خواستار استقلال دانشگاه ها، آزادي زندانيان سياسي، تضمين حقوق سياسي و حقوق شهروندي همه آحاد ملت ايران هستيم".
در ادامه برنامه بيانيه کميسيون زنان دفتر تحکيم وحدت توسط نيلوفر گلکار، عضو اين کميسيون قرائت شد. در اين بياينه آمده است: "کميسيون زنان تحکيم، افزايش فشار ها و برخورد با دختران دانشجو، محروميت از تحصيل و احضارهاي پياپي آنها به کميته هاي انضباطي را محکوم مي کند و يادآوري مي نمايد که دختران علاوه بر استبداد، قرباني مردسالاري نيز هستند و مشکلات خاص خود را دارند که تنها ناشي از جنسيت آنهاست. افزايش برخورد در زمينه پوشش دختران، فشار بر دختران در رابطه با ساعات ورود و خروج به خوابگاه ها، توزيع نابرابر امکانات ورزشي، تفريحي و آموزشي به دليل تفکيک جنسيتي محيط هاي دانشجويي، اعمال سهميه بندي جنسيتي در پذيرش دانشگاه ها که به صورت مخفيانه اعمال مي گردد، سياست هاي پنهان در زمينه ي عدم پذيرش زنان به عنوان اعضاي هيئت علمي و پست هاي مديريتي در دانشگاه از جمله مسائلي است که پي گيري جداگانه مسائل زنان را ضروري مي سازد".
تقي رحماني، عضو شوراي فعالان ملي ـ مذهبي نيز در ادامه اين تجمع طي سخناني با بلند گوي دستي گفت: "دانشگاه خاستگاه بحث‌هاي آزادي‌خواهانه و عدالت‌طلبانه است. سه دانشجوي شهيد 16 آذر هم براي اين هدف‌ها كشته شدند".
حركت يكباره نه
رحماني افزود: "حركت بايد استمرار داشته باشد نه اينكه يك بار حركت كنيم و بعد خاموش بمانيم. گوش كنيد اين تجربه كسي است كه 33 سال فعاليت سياسي كرده، و 14 سال آن را در زندان به سر برده است. ما نياز به گفت‌وگو و تحمل مخالف داريم. درست است كه ما آسمان پرستاره‌اي داريم اما زمين ما تاريك است. مي‌شود يك شعار داد و كار را تمام كرد اما بايد ديد كه نتيجه‌اش چه مي‌شود".
وي در ادامه با اشاره به شقه شقه شدن جنبش دانشجويي گفت: "دانشجو بايد خاستگاه تعاملات باشد. يك طرفه كردن شعارها به جايي نمي‌رسد. اگر دانشگاه نتواند فضاي گفت‌وگو را فراهم كند، ناچارا بايد شاهداين گونه مراسم ها و در اين شرايط باشيم".
بهروز كريمي‌زاده، از ديگر فعالان دانشجوي دانشگاه تهران نيز طي سخناني گفت: "دانشجو، بلند‌گوي اعتراض آزادي‌خواهان است. خواسته ما آزادي تشكل‌ها و بركناري برخي مسوولان و روساي انتصابي دانشگاهها، لغو تمام احكام مربوط به فعالان سياسي دانشجو، آزادي فعاليت‌هاي اجتماعي در عرصه عمومي و مهمتر از اينها مخالفت با هر گونه دخالت خارجي از هر طريق است".
مهدي اميني‌زاده دانشجوي ستاره دارنيز در اين تريبون آزاد دانشجويي گفت: "منع تحصيل دانشجويان تحت عنوان ستاره دار ظلم بسيار بزرگي است كه نبايد در مقابل آن ساكت ماند".
وحيد عابديني، عضو سابق انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تهران نيز در ادامه و در واکنش به طرح شعار "آزادي، مساوات، تحريم انتخابات" گفت: "قرار بود اينجا تجمع همه نيرو‌هايي باشد كه به دموكراسي و استقلال دانشجويان معتقدند. قرار نبود در مورد تحريم انتخابات صحبت شود".
علي عزيزي از دانشجويان ممنوع‌الورود شده به دانشگاه اميركبير نيز در اين تريبون آزاد گفت: "محروميت دانشجو از تحصيل، حذف منتقدان از دانشگاه است. اين حركتها در جهت خفه كردن صداي دانشجو است. با اين كارها ميخواهند پايگاه دانشجويان منتقد را در دانشگاهها تسخير كنند".
علي سياسي راد نيز طي بياناتي وضعيت حاكم بردانشگاه و نوع مديريت در دو سال گذشته را واجد انتقادات شديد دانست.
شعار اتحاد بدهيم
سعيد حبيبي، دبير سابق دفتر تحكيم وحدت در ادامه اين تريبون آزاد دانشجويي گفت: " 16 آذر روز دانشجو و روز ماست. ما حق داريم در روز خود، اعتراض كنيم. چراكه اعتراض حق ما و شرط وجود ماست".
وي افزود: "سخنم با شما دانشجويان است و نه مسوولان. اگر مي‌خواهيم مشكلاتمان حل شود، بايد بپذيريم كه همه جنبش‌هاي اجتماعي وارد اين مبارزه شوند. جنبش دانشجويي که گروه پيشرو است مي‌تواند جنبش زنان و كارگران را با هم پيوند دهد".
حبيبي سپس در واكنش به درگيري چند دانشجو در تجمع گفت: "به اختلافات دامن نزنيد، امروز روزدعواي ما نيست، شعاراتحاد بدهيد".
حبيبي سپس با بيان اينکه مخاطب وي "وزير علوم و رئيس جمهور نيست"، گفت: "وزير علوم کوچکترين لياقت و کياستي براي اداره اين وزارتخانه ندارد، احمدي نژاد هم به نظر من هيچ گونه مشروعيتي ندارم. روي صحبت من با شما دانشجويان است".
او سپس با اشاره به نقش ويژه جنبش دانشجويي افزود: "دانشگاه فقط مسائل صنفي خودش را دنبال نمي کند. اولين قدم ما مسائل صنفي است و دومين قدم مسائل سياسي، و سومين قدم ما زمينه سازي براي تغييرات بنيادين اجتماعي است".
حبيبي در پايان گفت: "امروز زمان صحبت کردن آرام نيست بلکه امروز روز فرياد زدن در اقصي نقاط کشور است".
در بخش ديگري از اين مراسم همچنين نامه ناصر زرافشان خطاب به دانشجويان معترض خوانده شد. در بخشي از اين نامه كه توسط مرتضي اصلاحچي، دبير انجمن اسلامي دانشگاه علامه قرائت شد آمده بود: " 16 آذر را در شرايطي گرامي ميداريم كه برخوردهاي بسته تمام قد خود را در برابر جامعه و نيازهاي رو به رشد و پيشرفت آن قرار داده؛اما دقيقا در همين شرايط زنده نگه داشتن ياد و خاطره آرمانخواهي و مبارزات دانشجويي ضروريتر و موكدتر از هميشه است".
در ادامه پيام دكتر ابراهيم يزدي دبير كل نهضت آزادي ايران توسط يكي از دانشجويان قرائت شد. در بخشي از اين پيام آمده بود: "ما مهمترين وظيفه دانشجويان و دانشگاهيان را دفاع از «آكادمي آزاد» به عنوان يك مفهوم مدرن ميدانيم و معتقديم تمامي طيفهاي مختلف سياسي فعال در دانشگاهها بايد بر سر اين هدف به اشتراك در نظر و ائتلاف در عمل برسند".
مراسم در اينجا و با توجه به اعلام خاتمه آن توسط دفتر تحكيم وحدت، به پايان رسيد، اما نگهبانان قفل و زنجير به دانشجويان اجازه خروج ندادند. اين مسئله موجب راهپيمايي دانشجويان در داخل دانشگاه و تجمع آنان در مقابل در اصلي و در 16 آذر شد.
ماموران علت جلوگيري از خروج دانشجويان را شلوغ شدن خيابان اعلام مي كردند. آنها خطاب به دانشجويان مي گفتند: "اگر اجازه دهيم بيرون برويد با اين جمعيت انقلاب مي شود".
در همين حال به عده اي از دانشجويان فعال اطلاع دادند كه قصد دستگيري آنان وجود دارد؛ خبري که تا زمان تنظيم اين خبر گزارش، کسي اطلاعات بيشتري از آن نداده است.
گفتني است که مراسم امروز در حالي برگزار شد كه بسيج دانشجويي نيز خبر از تجمع ديگري با همين عنوان و در همين ساعت در همان محل و مقابل دانشكده فني با سخنراني رحيم پور ازغدي، از گردانندگان روزنامه کيهان داده بود كه به علت عدم استقبال خود به خود برگزار نشد.
در آغاز اين تجمع، دانشجويان به سه دسته كرد ها، چپ ها و طرفداران دفتر تحكيم وحدت تقسيم شده بودند و هر يك نيز شعارهاي خود رامي دادند. عده اي از تحريم و عده اي از شركت در انتخابات مي گفتند. عده أي هم شعار هاي چپ مي دادند. اما اين انشقاق در ادامه مراسم با سخنراني سعيد حبيبي، نيكو نسبتي، تقي رحماني و.. .. از بين رفت و شعارها هماهنگ شد.
به گفته برخي از دانشجويان از چند روز پيش تلفن هايي به برخي از فعالان دانشجويي شده و آنان از حضور در تجمع منع شده بودند. به نظر نمي رسيد کسان زيادي به اين تلفن ها ترتيب اثر داده باشند.
تجمع دانشجويان تا ساعت 5 طول كشيد. پس از آن كم كم دانشجويان اجازه يافتنداز دانشگاه بيرون بيايند. اما حضور نيروهاي امنيتي همچنان تا دير وقت شب پر رنگ بود.
برداشته شده از روزآنلاین
